Yapay zeka teknolojileri hayatın her alanına hızla entegre olurken, bu sistemlerin yaptığı hatalar ciddi hukuki ve ekonomik sonuçlar doğurmaya başladı. Son olarak Google’ın yapay zekâ modeli Gemini, yanlış bilgi üreterek Wolf River Electric adlı Amerikan enerji şirketini büyük bir zarara uğrattı. Bu olay, “Yapay zekânın hatasının bedelini kim ödeyecek?” sorusunu yeniden gündeme taşıdı.
- Google’ın Yanlış Sonucu Milyon Dolarlık Zarara Dönüştü
- Yapay Zeka Kaynaklı İlk Davalardan Biri
- Hukukçular Yeni Bir Döneme Girildiğini Söylüyor
- “Frankenstein Yarattığı Canavardan Sorumlu Değildir Diyemez”
- Meta ve Google’a Karşı Yeni Dalgalar
- Wolf River Davası Emsal Olabilir
- Yapay Zeka Hatalarının Hukuki Bedeli
Google’ın Yanlış Sonucu Milyon Dolarlık Zarara Dönüştü
Minnesota merkezli Wolf River Electric, geçen yıl beklenmedik şekilde iptal edilen sözleşmelerde artış fark etti. Şirketin yöneticileri nedenini araştırdığında, müşterilerin Google sonuçlarında gördükleri “Wolf River Electric hakkında başsavcılıkla yapılan uzlaşma” ifadesinden etkilendiklerini öğrendi. Oysa böyle bir dava hiç açılmamıştı.
Şirketin Google arama kutusuna yalnızca adını yazmak bile, “hukuki uzlaşma” ifadesinin otomatik olarak belirmesine neden oluyordu. Bu hatalı bilgi, Google’ın yapay zekâ aracı Gemini tarafından oluşturulmuştu. Sorunun giderilmesi için yapılan başvurular sonuçsuz kalınca, şirket yöneticileri Google’a iftira davası açmaya karar verdi.
Yapay Zeka Kaynaklı İlk Davalardan Biri
Bu dava, ABD’de yapay zekâ üretimli içerikler nedeniyle açılan ilk iftira davalarından biri olarak tarihe geçti. Wolf River yöneticisi Justin Nielsen, “Yıllar boyunca dürüstlükle kazandığımız itibar, tek bir yanlış bilgiyle yerle bir oldu” diyerek yaşananları özetledi.
Benzer davalar daha önce de görülmüştü. Örneğin 2023 yılında Georgia’da Mark Walters isimli bir kişi, ChatGPT’nin kendisi hakkında “zimmetine para geçirdiği” yönünde yanlış bilgi ürettiği gerekçesiyle dava açmıştı. Her ne kadar dava reddedilse de, bu olay “yapay zekâ iftirası” kavramını hukuk literatürüne soktu.
Hukukçular Yeni Bir Döneme Girildiğini Söylüyor
Hukuk uzmanı Eugene Volokh, yapay zekânın hatalı içerikler üretme potansiyelinin büyük bir sorun olduğunu belirterek, “Bu modellerin zarar verici ifadeler yayabileceğine hiç şüphe yok. Asıl mesele, bunun sorumluluğunu kimin üstleneceği” ifadelerini kullandı.
Volokh’un da vurguladığı gibi, geleneksel iftira davalarında sorumluluk bir kişiye yüklenirken, yapay zekâ davalarında durum çok daha karmaşık. Çünkü bir algoritmanın “niyet” taşıdığı söylenemez. Bu nedenle, hatalı sonuçlardan dolayı teknolojiyi geliştiren şirketler sorumlu tutuluyor.
“Frankenstein Yarattığı Canavardan Sorumlu Değildir Diyemez”
Mark Walters’ın avukatı John Monroe, bu konuda dikkat çekici bir benzetme yaparak, “Frankenstein, insanları öldüren bir canavar yaratıp sonra bununla hiçbir ilgisi olmadığını iddia edemez” dedi. Ancak mahkeme, gazetecinin ChatGPT’nin ürettiği yanlış bilgiye inanmadığını belirterek davayı reddetti.
Buna rağmen, bu tür davaların gelecekte artması bekleniyor. Çünkü yapay zekâ sistemlerinin yanlış bilgi üretme olasılığı, giderek daha fazla şirketi risk altına sokuyor.
Meta ve Google’a Karşı Yeni Dalgalar
Bir diğer örnek, sosyal medya fenomeni Robby Starbuck’ın açtığı davaydı. Starbuck, Meta’nın yapay zekâ aracı Llama tarafından kendisini 6 Ocak Kongre baskınıyla ilişkilendiren yanlış bir görsel oluşturulduğunu iddia etti. Meta davayı uzlaşmayla kapattı ve Starbuck’ı yapay zekâ doğruluk danışmanı olarak işe aldı.
Ancak Starbuck, bu kez Google’a karşı 15 milyon dolarlık tazminat davası açtı. İddiaya göre Google’ın modelleri, siyasi önyargı nedeniyle kendisi hakkında yanıltıcı ifadeler üretti. Google sözcüsü Jose Castaneda, “Yapay zekâ sistemleri bazen hatalar yapabilir, ama bu tür durumları fark eder etmez düzeltmek için hızlıca harekete geçiyoruz” açıklamasını yaptı.
Wolf River Davası Emsal Olabilir
Uzmanlar, Wolf River – Google davasının diğerlerinden farklı olduğunu düşünüyor. Çünkü bu dava, doğrudan ölçülebilir ekonomik kayıplarla destekleniyor. Şirket, yanlış bilgiler yüzünden 388 bin dolar tutarında sözleşme iptali yaşadığını ve 2024’te toplam 25 milyon dolar kaybettiğini belgeliyor.
Şirket CEO’su Vladimir Marchenko, “Rakiplerimiz bu yanlış bilgiyi kullanarak müşterileri bizden uzaklaştırdı. Google’daki hatalı içerikler işimize doğrudan zarar verdi” diyerek durumu özetledi.
Eğer mahkeme bu davada Google’ı kusurlu bulursa, bu karar yapay zekâ alanında tarihi bir emsal oluşturacak. Çünkü ilk kez bir teknoloji devi, kendi yapay zekâ modelinin hatalı içeriğinden dolayı maddi tazminat ödemekle yükümlü tutulabilir.
Yapay Zeka Hatalarının Hukuki Bedeli
Syracuse Üniversitesi profesörü Nina Brown, “Bu davalar çok azı duruşmaya gider, çünkü şirketler uzlaşmayı tercih eder. Aksi durumda milyarlarca dolarlık bir dava zinciri ortaya çıkabilir” diyor.
Uzmanlara göre, yapay zekâ çağında hukuk sistemleri yeni bir döneme giriyor. Artık yanlış bir bilgi sadece bir hatadan ibaret değil; itibar, güven ve milyarlarca dolarlık kayıplara neden olabilecek bir sorumluluk alanı haline geliyor.
Kaynak: NYT
