Türkiye’de online yemek sipariş platformlarının restoranlardan aldığı yüksek komisyonlar, sektörde ciddi bir gerilime yol açtı. TÜRES (Türkiye Restoran ve Yeme-İçme Dernekleri Federasyonu) Başkanı Ramazan Bingöl, restoran sahiplerinin artan maliyetler nedeniyle platformları boykot etmeye hazırlandığını açıkladı.
Bingöl’e göre, bazı platformlarda komisyon oranları yüzde 40’lara kadar çıkıyor ve bu oranlar doğrudan menü fiyatlarına yansıyor. Komisyonlar, işletmelerin kârını ciddi şekilde düşürdüğü gibi, tüketici fiyatlarını da yapay olarak yükseltiyor.
Yüksek Komisyonların Ekonomik Etkisi
Ramazan Bingöl, örnek vererek durumu şöyle açıkladı: “1.000 TL’lik siparişin yüzde 32’si (320 TL) komisyon olarak alınıyor, üzerine yüzde 20 KDV eklenince (64 TL) işletmenin eline yalnızca 616 TL geçiyor. Eğer platform ek bir kampanya veya indirim uyguluyorsa, işletmenin eline kalan miktar 516 TL’ye düşüyor. Bu rakam, dükkan giderlerini karşılamıyor.”
Bu tablo, özellikle küçük ve orta ölçekli işletmeler için sürdürülemez bir durum yaratıyor. Bingöl, restoranların online platformlarda ayakta kalabilmesi için dengeli bir iş modeli kurulması gerektiğini vurguladı.
Alternatif Platform Planları
TÜRES, yüksek komisyon sorununa çözüm olarak kendi online platformunu kurma hazırlığında. Bingöl, yeni platformda üyelerin yalnızca yüzde 5-10 komisyon ödeyeceğini açıkladı. Böylece hem restoranların mali yükü azalacak hem de tüketiciye yansıyan menü fiyatları düşecek.
Bingöl, komisyon oranlarının düşmesi halinde menü fiyatlarının yaklaşık yüzde 10 gerileyebileceğini söyledi. Bu, özellikle ekonomik dalgalanmalar ve enflasyon ortamında hem restoranlar hem de tüketiciler için olumlu bir gelişme olarak görülüyor.
Restoran Sahiplerinin Talepleri
Restoran sahipleri, online yemek platformlarının reklam ve kampanya dayatmalarını da eleştiriyor. Platformlarda görünür olmak için ek ücretler ödenmesi gerekiyor ve bu da zaten yüksek olan maliyetleri daha da artırıyor.
Bingöl, “Platformlar, reklamsız veya kampanyasız görünmenin neredeyse imkânsız olduğunu bilmelidir. Bu sistem, küçük işletmelerin kazancını azaltıyor ve suni bir enflasyon yaratıyor” dedi.
Tüketiciye Etkisi
Yüksek komisyonlar sadece restoranları değil, menü fiyatlarını da etkiliyor. Platformlar üzerinden sipariş edilen yemeklerin fiyatları, restoranların maliyetlerini karşılayacak şekilde yükseliyor. Eğer komisyonlar düşerse, uzmanlara göre tüketici fiyatları yaklaşık yüzde 10 gerileyebilir, böylece hem işletmeler hem de müşteriler kazanacak.
Sektörde Gerginlik ve Beklentiler
TÜRES Başkanı Bingöl, tüm tarafların bir araya gelerek çözüm üretmesi gerektiğini belirtti. Restoran sahipleri, çözüm bulunmazsa boykotu başlatacaklarını açıkladı. Bu gelişme, Türkiye’de online yemek sipariş sektörünün geleceğini ve dijital platformların işleyiş biçimini doğrudan etkileyebilir.
Yemek sipariş platformlarının yüksek komisyonları, restoranları harekete geçirdi ve sektörde önemli bir tartışma başlattı. Restoranlar kendi dijital platformlarını kurmaya hazırlanıyor ve komisyonlar düşerse menü fiyatları önemli ölçüde gerileyebilir. Tüketici fiyatları, işletmelerin mali yükü ve sektörün rekabetçi yapısı, önümüzdeki dönemde bu tartışmalarla şekillenecek gibi görünüyor.
