Birleşik Krallık Reklam Standartları Kurumu (ASA), moda devi Zara’nın iki reklamını, “sağlıksız derecede zayıf” görünen modeller içerdiği gerekçesiyle yasakladı. Kurum, reklamların mevcut halleriyle “sorumsuz” nitelikte olduğunu belirterek bir daha yayımlanmamalarına hükmetti. Zara, yasak kararının ardından ilgili tüm görselleri yayından kaldırdı.
Görsellerdeki Zayıf Görünüm Eleştiri Konusu Oldu
ASA’nın açıklamasına göre, Zara’nın uygulamasında ve internet sitesinde yer alan iki reklamda, modellerin duruşu, pozları ve ışık-gölge oyunları nedeniyle “çıkık köprücük kemikleri” ve “aşırı ince bacaklar” vurgulanıyordu. Kurum, bir modelin geriye taranmış saçları ve gölgeler nedeniyle “çökmüş yüzlü” göründüğünü, diğer görselde ise düşük yakalı gömlek nedeniyle köprücük kemiklerinin görselin “odak noktası” haline geldiğini belirtti.
Zara: “Modellerin Sağlık Raporları Mevcut”
Zara, karar sonrası yaptığı açıklamada, görsellerin çekildiği dönemde her iki modelin de sağlıklı olduklarına dair tıbbi sertifikalara sahip olduğunu belirtti. Ayrıca kullanılan fotoğraflarda “çok küçük ışık ve renk düzenlemeleri dışında” herhangi bir dijital oynama yapılmadığını vurguladı. Marka, kamuoyundaki algıyı önemsediğini ve sürecin ciddiyetle ele alındığını ifade etti.
Yasağa Konu Olan İki Reklamın Detayları
Yasaklanan reklamların ilki, kısa elbise tanıtımıydı. Bu görselde modelin bacaklarının gölgeler nedeniyle “aşırı ince” göründüğü ve üst kol – dirsek yapısının orantısız durduğu ifade edildi. İkinci reklam ise düşük yakalı bir gömlek tanıtımına aitti. Burada da modelin duruşunun, kemik yapısını gereğinden fazla ortaya çıkardığı ve bu durumun reklam mesajından çok dikkat çektiği belirtildi.
Zara Tüm Görselleri Geri Çekti
Yasak, yalnızca iki reklamı kapsasa da Zara, denetim sürecinde diğer iki reklamını da inceletmiş ve herhangi bir yaptırım uygulanmamasına rağmen bunları da kaldırma kararı almıştı. Marka, doğrudan herhangi bir tüketici şikayeti gelmediğini ifade etti. Ancak karar sonrası tüm ilgili içeriklerin yayından kaldırıldığı belirtildi.
“Sağlıklı Bir Gelecek İçin Moda” Raporuna Atıf
Zara açıklamasında, 2007 yılında yayımlanan “Sağlıklı Bir Gelecek İçin Moda” başlıklı raporun özellikle üçüncü maddesine uygun davrandıklarını ifade etti. Bu maddeye göre, markaların çalıştıkları modellerden “yeme bozukluğu tanısını değerlendirebilecek uzman doktorlardan sağlık raporu” almaları gerekiyor. Zara, bu yükümlülüğü yerine getirdiğini savundu.
Sektörde Benzer Yasaklar Artıyor
Bu olay, İngiltere’de benzer içerikli reklamlara getirilen ilk yasak değil. Marks & Spencer, Next gibi diğer perakendeciler de bu yıl benzer sebeplerle reklam yasaklarıyla karşılaştı. Temmuz ayında, Marks & Spencer’ın bir reklamı, modelin “sağlıksız derecede zayıf görünmesi” nedeniyle yasaklandı. Aynı şekilde Next’in bir kot pantolon reklamı da “kamera açıları ve pozlarla bacak inceliğini vurguladığı” gerekçesiyle durduruldu.
Next ve M&S Kararlara İtiraz Etmişti
Next, karara itiraz etmiş ve modelin formda ve sağlıklı bir vücut yapısına sahip olduğunu savunmuştu. Ancak ASA, reklamın “kamu sağlığı açısından olumsuz rol modeli” oluşturduğuna karar vererek yasağı onamıştı. Bu süreç, İngiltere’de özellikle gençler arasında vücut algısı sorunlarına karşı yürütülen kampanyalarla da ilişkilendiriliyor.
Moda Endüstrisinde Yeni Dönem Başladı
Uzmanlar, reklam denetim kurumlarının bu tip kararlarda giderek daha proaktif bir tavır aldığını belirtiyor. “Estetikten önce etik” vurgusunun öne çıktığı yeni dönemde, markaların yalnızca ürün tanıtımına değil, beden çeşitliliği ve psikolojik etkiler gibi faktörlere de dikkat etmesi bekleniyor. Özellikle genç kullanıcı kitlesine hitap eden markalar için bu tür yasakların etkisi, yalnızca yasal değil, itibar açısından da büyük.
