ABD Başkanı Donald Trump’ın Grönland üzerindeki ısrarlı girişimleri, hem Danimarka hem de Grönland halkı tarafından tepkiyle karşılanıyor. Son dönemde ABD heyetinin adaya yaptığı planlı ama davetsiz ziyaret girişimi, iki taraf arasında diplomatik gerginliği yeniden alevlendirdi. Trump’ın “öyle ya da böyle Grönland’ı alacağız” şeklindeki çıkışı, bölgedeki huzuru daha da zedeledi.
ABD Heyetinin Ziyareti Gerginliği Tırmandırdı
Trump yönetimi, Başkan Yardımcısı JD Vance’in eşi Usha Vance’in ve oğlunun katılacağı köpek kızak yarışını ve ulusal güvenlik danışmanı Michael Waltz’ın bir askeri üs gezisini dostane bir ziyaret gibi sunmaya çalıştı. Ancak bu adım, Grönland’da soğuk bir karşılık buldu. Yarış organizatörü, ABD’li misafirlerin davet edilmediğini açıkça dile getirdi.
Grönland Yönetiminden Trump’a Sert Tepki
Grönland hükümeti, Trump’ın son açıklamalarını saldırganlık olarak nitelendirdi ve Avrupa ülkelerinden destek talep etti. Danimarka ile Grönland arasındaki tarihi bağı hatırlatan yetkililer, ABD’nin bu tarz baskıcı tavırlarının Grönland halkını daha da uzaklaştırdığını belirtti.
Kopenhag merkezli analist Lars Trier Mogensen’e göre, “Trump’ın bu stratejisi tam tersi bir etki yaratıyor. Bir yıl önce Amerikalılarla daha fazla iş yapmak isteyen Grönlandlılar, artık yönünü tekrar Danimarka’ya çeviriyor.”
Grönland’da Bağımsızlık Rüzgarları Esiyor
Grönland, 2009’dan bu yana kısmi özerklik kazanmış durumda. Ancak savunma ve dış politika gibi kilit alanlar hâlâ Danimarka’nın kontrolünde. Son parlamento seçiminde bağımsızlığa destek veren partiler öne çıkarken, Trump’ın ziyareti bu hassas süreçte jeopolitik bir baskı olarak algılandı.
Trump’ın Grönland Merakı Yeni Değil
Trump, Grönland’ı ABD’ye dahil etme fikrini ilk kez ortaya atan başkan değil. 1868 yılında dönemin Dışişleri Bakanı William Seward, Alaska’nın ardından Grönland’ı da satın almak istemiş, ancak bu girişim sonuçsuz kalmıştı. 20. yüzyılın başlarında ve 1946’da da benzer girişimler olmuş, fakat Danimarka her seferinde bu talepleri reddetmişti.
Ziyaretin Zamanlaması Eleştirildi
Grönland’da hükümet kurulma aşamasındayken yapılan ziyaret, pek çok yerel yönetici tarafından zamansız ve gereksiz bulundu. Diş teknisyeni Jens Peter Lange, “Henüz hükümet bile kurulmamışken bu ziyaretin yapılması durumsal farkındalık eksikliğidir” ifadelerini kullandı.
Grönland Halkı Amerikalıların Müdahalesinden Rahatsız
Grönlandlı maden işletmecisi ve yerel bir dizinin oyuncusu Svend Hardenberg ise, “Kültürel bir etkinlik jeopolitik çatışmaya dönüştü” diyerek tepkisini dile getirdi. Özellikle Danimarka basınının kamuoyunu manipüle ettiğini ve Grönland üzerindeki etkisini artırmaya çalıştığını savundu.
Trump Kampının Grönland’daki Tanıtım Hamleleri de Tepki Çekmişti
Ocak ayında Donald Trump Jr.’ın yaptığı ziyaret ve sosyal medya fenomenlerinin dağıttığı 100 dolarlık banknotlar, halk arasında hoşnutsuzluk yaratmıştı. Yine de bazı Trump destekçileri bu tür girişimlerin ABD ile ilişkileri güçlendireceğini düşünüyor.
Duvar ustası Jørgen Boassen bu konuda şöyle konuştu: “Amerikalıları dışlamak yerine iş birliği yapılmalı. ABD’yi bir ortak olarak görmemek gerçekçi değil.”
