Bilim insanları, 2022 yılında Tibet Platosu’nun güneyindeki Pumoyongcuo Gölü yakınlarında gözlemlenen “kırmızı şimşek” fenomeninin, Himalaya bölgesindeki gök gürültülü fırtınalarla bağlantılı olduğunu keşfetti.
Gök gürültülü fırtınalar sırasında bulut içindeki elektrik yükleri, yere iletilerek farklı türlerde geçici ışık olaylarını (TLE) tetikliyor. Bunlar arasında mavi jetler, devasa jetler ve “kırmızı periler” olarak adlandırılan hava olayları bulunuyor.
Bilim insanları, bu kırmızı perilerin, geniş bulut sistemleri içindeki güçlü pozitif şimşek boşalmalarıyla tetiklendiğini belirtti.
Tibet’teki Kırmızı Periler Nasıl Görüntülendi?
- 19 Mayıs 2022 gecesi, gökyüzü fotoğrafçıları Tibet’teki Pumoyongcuo Gölü üzerinde parlak kırmızı perileri kaydetti.
- Olay sırasında 16 nadir ikincil jet ve yeşil hava parıltısı da tespit edildi.
- Yeşil hava parıltısı, Asya’da ilk kez kaydedildi ve bilim insanlarını şaşırttı.
Bu olayların tam zamanlamasını belirlemek için araştırmacılar, uydu yörüngeleri ve yıldız alanı analizini kullanarak yeni bir zaman senkronizasyon yöntemi geliştirdi.
Kırmızı Periler ve Dev Elektrik Boşalmaları
Bilim insanlarının Atmospheric Sciences dergisinde yayımlanan araştırmasına göre:
- Bu kırmızı periler, 200 bin kilometrekarelik bir bulut sisteminde oluşan güçlü şimşek boşalmaları tarafından tetiklendi.
- Ana şimşek boşalmalarının, Ganj Ovası’ndan Tibet Platosu’nun güneyine kadar uzanan büyük bir konvektif kompleks içinde meydana geldiği tespit edildi.
- “Hayaletler” adı verilen son derece nadir yeşil emisyonlar da gözlemlendi.
Çin Bilimler Akademisi’nden Dr. Gaopeng Lu, bu olayın önemini şu sözlerle vurguladı:
“Bu keşif, Himalaya bölgesindeki fırtınaların, Dünya üzerindeki en karmaşık ve güçlü üst atmosferik elektrik boşalmalarından bazılarını üretebileceğini gösteriyor.”
Himalayalar’daki Fırtınalar Daha Fazla Gizem Barındırıyor Olabilir
Araştırmacılar, bu fırtınaların kırmızı periler ve diğer geçici ışık olayları gibi daha da karmaşık elektrik boşalmaları üretebileceğini düşünüyor.
Bulgular, gökbilimcilerin üst atmosferdeki elektrik boşalmalarını anlamasına katkı sağlayarak, gelecekteki hava olaylarının daha iyi tahmin edilmesine yardımcı olabilir.
