Küresel yapay zeka yarışı, teknoloji devlerinin yatırım rotasını net biçimde ortaya koydu. Son dönemde Hindistan, veri merkezleri ve bulut altyapıları açısından dünyanın en hızlı büyüyen yatırım merkezlerinden biri haline geldi. Microsoft, Amazon, Google ve Meta, önümüzdeki beş yıl içinde Hindistan’a toplam 67,5 milyar dolarlık yatırım yapmayı planlıyor. Bu yatırımların odağında ise yapay zeka odaklı veri merkezleri bulunuyor.
- Microsoft Ve Amazon Aynı Anda Sahneye Çıktı
- 67,5 Milyar Dolar Sadece Başlangıç
- Hindistan Neden Bu Kadar Cazip?
- Yapay Zeka Patlaması Sınır Tanımıyor
- Elektrik, Su Ve Çelişkiler
- Veri Egemenliği Yatırımları Hızlandırıyor
- Haydarabad Veri Merkezi Üssüne Dönüşüyor
- Su Sorunu Da Aşılıyor
- Küresel Yapay Zeka Yarışında Yeni Merkez
Ortaya çıkan tablo, yalnızca bir teknoloji yatırımı dalgasını değil; aynı zamanda veri egemenliği, enerji, su kaynakları ve jeopolitik güç dengeleri açısından da yeni bir dönemi işaret ediyor. Uzmanlara göre Hindistan, bu yatırımlarla birlikte küresel yapay zeka ekosisteminde vazgeçilmez bir üs konumuna yükseliyor.
Microsoft Ve Amazon Aynı Anda Sahneye Çıktı
Yatırım dalgasının en dikkat çekici anlarından biri, Satya Nadella’nın Yeni Delhi’de yaptığı konuşma oldu. Nadella, Microsoft’un yapay zekaya ayırdığı 17,5 milyar dolarlık bütçenin, kendi anavatanı olan Hindistan’daki 1,4 milyar insan için yaratacağı fırsatları anlattı. Aynı günlerde Amazon da sessiz kalmadı ve Hindistan genelinde 35 milyar dolarlık yapay zeka ve veri merkezi yatırımı yapacağını duyurdu.
Bu açıklamalardan yalnızca iki ay önce Google, Hindistan’ın en büyük holdinglerinden Adani Group ve Bharti Airtel ile ortaklık kurarak 15 milyar dolarlık veri merkezi yatırımı planladığını açıklamıştı. Böylece teknoloji devlerinin Hindistan’a yönelen ilgisi açık biçimde ortaya çıktı.
67,5 Milyar Dolar Sadece Başlangıç
Önümüzdeki beş yıl için açıklanan 67,5 milyar dolarlık yatırım, uzmanlara göre yalnızca “görünen kısım”. Dördüncü Amerikan teknoloji devi olan Meta, Google’ın tesislerine yakın bir bölgede yeni bir fabrika inşa ediyor. Buna ek olarak Hindistan’ın sanayi devleri Reliance Industries ve Tata Group da benzer veri merkezi projeleri için hazırlık yapıyor.
Mumbai merkezli ASK Wealth Advisors’ın baş yatırım sorumlusu Somnath Mukherjee, bu tabloyu “Hindistan’ın bugüne kadar gördüğü en büyük tek sektör yatırımlarından biri” sözleriyle özetliyor. Mukherjee’ye göre bu ölçekteki yatırımlar, Hindistan’ın ekonomik tarihinde nadir görülen bir dönüm noktasına işaret ediyor.
Hindistan Neden Bu Kadar Cazip?
Rakamlar, Hindistan’ın neden bu kadar cazip olduğunu net biçimde ortaya koyuyor. Ülke, dünyadaki verilerin yaklaşık yüzde 20’sine ev sahipliği yapıyor. Buna karşın küresel veri depolama kapasitesinin yalnızca yüzde 3’ü Hindistan’da bulunuyor. ABD ile kıyaslandığında veri merkezi altyapısı hâlâ sınırlı; ancak nüfus artışı ve ekonomik büyüme, bu açığın hızla kapatılmasını zorunlu kılıyor.
Mukherjee, “Hindistan dünyadaki en büyük veri tüketicisi, ancak Amerikan veri kapasitesinin yalnızca yüzde 5’ine sahip” diyerek bu dengesizliğe dikkat çekiyor. İşte bu fark, teknoloji devleri için dev bir büyüme alanı anlamına geliyor.
Yapay Zeka Patlaması Sınır Tanımıyor
Microsoft, Amazon, Google ve Meta’nın Hindistan’a yönelmesi, yapay zeka patlamasının ne denli büyük boyutlara ulaştığını da gözler önüne seriyor. Küresel ölçekte bu yatırımlar trilyonlarca dolar seviyesinde değerlendiriliyor. Hindistan ise genç nüfusu, hızla dijitalleşen ekonomisi ve büyüyen veri tüketimiyle bu yarışta kilit bir oyuncu haline geliyor.
ABD Başkanı Donald Trump’ın yaz aylarında Hindistan’a yönelik yüzde 50 gümrük vergisi uygulaması, iki ülke arasındaki ticari ilişkilerde gerilim yaratmış olsa da, yapay zeka yatırımları bu siyasi gölgelenmeden etkilenmiş görünmüyor. Washington ve Yeni Delhi arasında müzakereler sürerken, teknoloji devleri yatırımlarına hız kesmeden devam ediyor.
Elektrik, Su Ve Çelişkiler
Bu yatırım dalgası, Hindistan’ın yapısal çelişkilerini de gündeme taşıyor. Veri merkezleri, ucuz arazi, bol elektrik ve su gerektiriyor. Oysa Hindistan’ın büyük bölümü tarım alanlarıyla kaplı ve birçok bölgede elektrik şebekeleri güvenilir değil, su kaynakları ise sınırlı.
Buna rağmen Hindistan, yapay zeka fırsatını kaçırmak istemiyor. Ülke, verisini yurt dışına bağımlı halde tutmak yerine, kendi sınırları içinde depolamayı stratejik bir öncelik olarak görüyor.
Veri Egemenliği Yatırımları Hızlandırıyor
2018’den bu yana Hindistan, verinin ülke içinde tutulmasını zorunlu kılacak düzenlemeleri tartışıyor. Ulusal güvenlik gerekçesiyle hükümet, bankaların ve Meta’ya ait WhatsApp’ın verilerini zaten ülke içinde saklamasını şart koşuyor. Uzmanlara göre bu yükümlülüklerin genişletilmesi ihtimali, yabancı teknoloji şirketlerini Hindistan’da sunucu ve veri merkezi kurmaya zorluyor.
Bir diğer neden ise hız. Verinin kat ettiği mesafe uzadıkça, milisaniyelik gecikmeler bile karmaşık yapay zeka işlemlerinde ciddi yavaşlamalara yol açabiliyor. Birkaç yıl öncesine kadar Hindistan verilerinin büyük kısmı, Singapur’daki sunucularda tutuluyordu. Bugün bu tablo hızla değişiyor.
Haydarabad Veri Merkezi Üssüne Dönüşüyor
Yeni veri merkezlerinin önemli bir bölümü, deniz altı kablolarına erişim avantajı nedeniyle kıyı bölgelerinde konumlanıyor. Ancak iç kesimdeki Haydarabad, bu dev yatırımları çekmeyi başaran istisnai örneklerden biri oldu. Kentte hâlihazırda dört büyük veri merkezi bulunuyor ve yapay zeka talebi artmadan önce inşa edilen tesisler şimdiden tamamen dolmuş durumda.
Haydarabad’ın başarısında, 2016 yılında Hindistan’ın ilk veri merkezi politikasını hazırlayan ve eyaletin teknoloji yatırımlarından sorumlu özel sekreteri Jayesh Ranjan’ın yürüttüğü ikna süreci belirleyici oldu. Kentteki veri parkları birden fazla enerji kaynağına bağlı ve toptan fiyatlarla sağlanan elektrik sayesinde avantajlı konumda bulunuyor.
ABD’de elektrik maliyeti kilovatsaat başına ortalama 18 sent iken, Haydarabad’daki veri merkezleri yalnızca 7 sent ödüyor. Üstelik Hindistan artık ihtiyacından fazla enerji üretiyor ve bunun büyük kısmı yenilenebilir kaynaklardan geliyor.
Su Sorunu Da Aşılıyor
Veri merkezlerinin bir diğer kritik ihtiyacı olan su, Haydarabad çevresinde büyük ölçüde çözüme kavuşmuş durumda. 2019’da iki nehirden gelen suyun dev bir barajla bölgeye yönlendirilmesi, hem tarım hem de sanayi için önemli bir kaynak yarattı. Yetkililer, bu suyun sunucuların soğutulması için yeterli olduğunu belirtiyor.
Bu altyapı sayesinde Haydarabad, ülkenin bir gigavatlık enerjiyle çalışacak ilk veri merkezine ev sahipliği yapmaya hazırlanıyor. ABD’li varlık yöneticisi TPG, bu projeyi Tata Group ile birlikte hayata geçirmek için çalışıyor.
Küresel Yapay Zeka Yarışında Yeni Merkez
Tüm bu gelişmeler, Hindistan’ın artık yalnızca bir yazılım ve hizmet merkezi değil, aynı zamanda küresel yapay zeka altyapısının kalbi olmaya aday olduğunu gösteriyor. Elektrik, su ve veri egemenliği tartışmaları sürerken; teknoloji devleri Hindistan’a yaptıkları yatırımlarla bu dönüşümü geri döndürülemez hale getiriyor.
Uzmanlara göre önümüzdeki yıllarda Hindistan, veri merkezleri, bulut bilişim ve yapay zeka alanlarında küresel rekabetin en kritik sahnelerinden biri olacak.
