Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde yürütülen bütçe görüşmeleri sırasında dikkat çeken bir gelişme yaşandı. Çözüm süreci kapsamında yapılan temaslar sürerken, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda İçişleri Bakanlığı bütçesinin ele alındığı toplantıda kullanılan bazı Kürtçe kelimeler ve ifadeler, ilk kez tutanaklara aynen aktarıldı. Daha önceki tüm uygulamalarda, konuşmacıların Kürtçe sözleri “bilinmeyen dil” ya da “x” şeklinde kayda geçirilmişti. Bu kez, milletvekillerinin ifadeleri hiçbir değişiklik yapılmadan tutanak metnine yansıdı.
Komisyon Görüşmelerinde Yeni Bir Uygulama
Komisyonda gerçekleştirilen İçişleri Bakanlığı 2026 yılı bütçe görüşmeleri, çok sayıda milletvekilinin katılımıyla yoğun bir gündem oluşturdu. Toplantıda bakanlığın sunumu yapılırken, ardından söz alan çoğunlukla muhalefet milletvekilleri bakanlık faaliyetleri, güvenlik politikaları ve yerel yönetimlerdeki idari uygulamalar hakkında görüşlerini dile getirdi.
Bu oturumda dikkat çeken en önemli unsur, bazı konuşmacıların kullandığı Kürtçe kelimelerin değiştirilmeden kayıtlara geçmesi oldu. Tartışmaların sıklıkla yaşandığı komisyon tutanaklarında ilk kez Kürtçe ifadeler eksiksiz şekilde yer aldı. Bu durum hem komisyon üyeleri hem de basın mensupları tarafından önemli bir değişiklik olarak not edildi.
Daha Önce “Bilinmeyen Dil” Olarak Geçiyordu
T24’te yer alan bilgilere göre, uzun yıllardır Meclis tutanaklarında Kürtçe kelimeler doğrudan yazılmıyordu. Konuşmacıların telaffuz ettiği ifadeler çoğu zaman “bilinmeyen dil”, “x” ya da boş bırakılan alanlarla gösteriliyordu. Bu yöntem hem tartışma yaratıyor hem de konuşmaların bütünlüğünü bozuyordu.
Bu kez tutanaklara hiçbir değiştirme yapılmadan geçirilen ifadeler, Meclis kayıtlarında teknik anlamda bir ilke imza atmış oldu. Uygulamanın değişmesi, kayıtlarda kullanılan standartlara yönelik önemli bir kırılma noktası olarak değerlendirildi. Ancak bu gelişme, haberde aktarılan bilgilere göre herhangi bir resmî değişiklik duyurusu yapılmadan komisyon tutanaklarına yansımış görünüyor.
DEM Parti Milletvekillerinin Konuşmaları Tutanaklara Olduğu Gibi Geçti
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya’nın sunumu tamamlamasının ardından söz alan milletvekilleri arasında DEM Parti üyeleri Dilan Kunt Ayan ve Mehmet Rüştü Tiryaki bulunuyordu. Her iki milletvekili de konuşmalarının çeşitli bölümlerinde Kürtçe ifadeler kullandı.
Bu ifadeler arasında özellikle “jin kart” ve “Şaredariya Xelfetî” (Halfeti Belediyesi) kelimeleri dikkat çekti. Daha önce bu kelimelerin tutanaklara aktarılması engelleniyor ya da yalnızca harflerle gösterilmiyordu. Bu oturumda ise iki ifade de tam haliyle resmî kayıtlara yazıldı.
Tiryaki’nin konuşmasındaki kullanım, Meclis tutanaklarında Kürtçe kelimelerin ilk kez eksiksiz biçimde yer almasına örnek teşkil etti. Bu kelimelerin açık bir şekilde kaydedilmesi, oturumun en fazla öne çıkan başlıklarından biri oldu.
“Jin, Jiyan, Azadî” Sloganı Tutanaklarda Farklı Yansıtıldı
Komisyon görüşmeleri sırasında söz alan bir diğer isim olan Dilan Kunt Ayan, kürsüde “Jin, Jiyan, Azadî” (Kadın, Hayat, Özgürlük) sloganını dile getirdi. Ancak bu slogan, diğer Kürtçe ifadelerin aksine tutanaklara aynen geçirilmedi. Metindeki karşılığı yalnızca üç nokta (…) olarak kaydedildi.
Bu durum, tutanaklara yeni eklenen kelime standardına rağmen bazı ifadelerde eski uygulamanın sürdürüldüğünü gösterdi. Sloganın kayda üç nokta ile geçirilmesi, diğer kelimelerin olduğu gibi aktarılmasıyla ortaya çıkan farklılığın altını çizdi.
Meclis Kayıtlarında Dönüm Noktası Niteliğinde
Komisyon tutanaklarına ilk kez Kürtçe ifadelerin olduğu gibi yazılması, Meclis kayıtları açısından teknik bir yenilik oluşturdu. Bu değişiklik, salt tutanak standardıyla ilgili bir karar gibi görünse de kayıt sistemi açısından geçmişle kıyaslandığında dikkat çeken bir farklılık yarattı. Bu oturumla birlikte, komisyon çalışmalarında kullanılan çok dilli ifadelerin nasıl kaydedileceğine dair pratiğin de değişmeye başladığı görülüyor.
Bu yaklaşımın ilerleyen oturumlarda da devam edip etmeyeceği ise henüz bilinmiyor. Ancak mevcut kayıt, Meclis arşivlerindeki tutanak formatı içinde daha önce rastlanmayan bir örnek olarak tarihe geçti.
