Dijital oyun platformu Roblox, milyonlarca çocuğun tercih ettiği eğlence alanlarından biri olarak bilinse de, son yayınlanan bir araştırma platformun karanlık yüzünü gözler önüne serdi. Revealing Reality adlı dijital davranış uzmanları tarafından hazırlanan kapsamlı rapor, çocukların platformda karşılaştığı riskleri “derinlemesine rahatsız edici” olarak tanımlıyor.
Görünüşte Çocuklara Uygun, Gerçekte Tehlikeli
Kendisini “nihai sanal evren” olarak tanımlayan Roblox, büyük kısmı kullanıcılar tarafından oluşturulan 6 milyondan fazla oyuna ve etkileşimli ortama ev sahipliği yapıyor. 2024 yılı itibariyle platformun günlük aktif kullanıcı sayısı 85 milyonu aştı ve bunların yaklaşık %40’ı 13 yaş altı çocuklardan oluşuyor.
Ancak çocuk dostu görüntüsüne rağmen, platformun sunduğu deneyimler arasında ciddi riskler barındırdığı ortaya çıktı. Araştırma, küçük yaştaki kullanıcıların, yaş doğrulama sistemlerini aşarak yetişkinlerle doğrudan iletişim kurabildiklerini, cinsel içerikli ortamlara erişebildiklerini ve platformun moderasyon sistemlerini kolayca atlatabildiklerini gözler önüne seriyor.
5 Yaşındaki Kullanıcı Yetişkinle Sohbet Edebiliyor
Araştırma kapsamında, beş, dokuz, on, on üç ve kırk yaş üstü kullanıcılar adına kurgusal Roblox hesapları oluşturuldu. Bu hesaplar yalnızca birbiriyle etkileşime girdi, böylece dış etkenlerden bağımsız bir analiz yapılabildi. Bulgular, özellikle beş yaşındaki bir kullanıcı profilinin hiçbir engelle karşılaşmadan yetişkin avatarlarla iletişim kurabildiğini ortaya koydu.
Kasım 2024’te getirilen yeni ayarlar, 13 yaş altı kullanıcıların özel mesaj göndermesini engellemeyi amaçlasa da, araştırma bu önlemlerin etkili olmadığını gösterdi. Araştırmacılar, 10 yaşındaki kullanıcıya ait avatarın, cinsel çağrışımlar içeren otel ortamlarına giriş yaptığını, burada file çoraplı kadın avatarların yatak üstünde dans ettiğini ve diğer avatarlarla uygunsuz fiziksel etkileşimlerde bulunduğunu tespit etti.
Sesli Sohbetlerde Cinsel İçerikli Konuşmalar Tespit Edildi
Roblox’un yalnızca telefon numarası doğrulanmış 13 yaş üstü hesaplara sunduğu sesli sohbet özelliği, araştırmacıların test hesaplarıyla da incelendi. Bu özellik kullanılarak yapılan bazı görüşmelerde, cinsel içerikli konuşmaların yapıldığı, öpüşme, inleme ve benzeri ses efektlerinin duyulduğu kaydedildi. Bu durum, sistemin gerçek zamanlı yapay zekâ moderasyonunun yetersiz kaldığını ortaya koydu.
Çocuklardan Kişisel Bilgi İstendi
En çarpıcı örneklerden biri ise, yetişkin bir kullanıcı profiline sahip bir test avatarının, beş yaşındaki başka bir test avatarından şifreli ifadelerle Snapchat bilgisi istemesi oldu. Bu durum, Roblox’un metin sohbetlerini filtreleme ve izleme konusunda hala açıklar taşıdığını kanıtladı. Platform her ne kadar filtre sistemlerinin varlığından bahsetse de, araştırmaya göre bu filtreler kolayca aşılabiliyor.
Aileler Korku İçinde: Travmatik Deneyimler Artıyor
Guardian Community aracılığıyla ulaşılan bazı aileler de benzer durumları doğruladı. Bir 10 yaşındaki erkek çocuğun, platformda tanıştığı bir yetişkin tarafından istismara uğradığı, 9 yaşındaki bir kız çocuğunun ise oyun sırasında maruz kaldığı cinsel içerikler sonrası panik ataklar geçirdiği belirtildi.
Güvenlik Uzmanlarından Sert Eleştiriler
Revealing Reality araştırma direktörü Damon De Ionno, platformun geçen hafta tanıttığı yeni güvenlik araçlarının yetersiz olduğunu belirterek, “Çocuklar hala arkadaş listesinde olmayan yabancılarla sohbet edebiliyor” dedi. Ayrıca, oyun açıklamalarının ve derecelendirmelerin çoğunun yanıltıcı olduğunu ve ailelerin içerikleri denetleyemeyeceğini söyledi.
İnternet güvenliği savunucusu Beeban Kidron ise platformun “çocukları korumadaki sistematik başarısızlığına” dikkat çekerek, bu tür kullanıcı deneyimlerinin tüm dijital platformlar için rutin araştırmalara konu edilmesi gerektiğini vurguladı.
Roblox’tan Açıklama: “Sorun Endüstri Genelinde”
Roblox’un Güvenlik Direktörü Matt Kaufman, “Güven ve güvenlik her şeyin merkezinde yer alıyor” diyerek, 2024 yılı boyunca 40’tan fazla yeni güvenlik aracı geliştirdiklerini belirtti. Ancak yaş doğrulamanın endüstri genelinde hâlâ büyük bir sorun olduğunu kabul etti. Ayrıca, hükümetlerle iş birliği yapılması ve sektör genelinde güçlü önlemler alınması gerektiğini savundu.
