Mikroplastik kirliliği, artık sadece yüzeyde ya da kıyı şeritlerinde değil; okyanusun her katmanında, hatta en derin noktasında bile tespit ediliyor. Nature dergisinde yayımlanan yeni bir araştırma, Mariana Çukuru da dahil olmak üzere dünya genelinde okyanusların tamamında mikroplastik bulunduğunu ortaya koydu.
10 Yıllık Araştırmanın Sonuçları Şoke Etti
Dört kıtadan bilim insanlarının ortak yürüttüğü araştırma, 2014 ile 2024 yılları arasında toplam 1885 farklı noktadan su örnekleri toplayarak gerçekleştirildi. Araştırmanın bulgularına göre, mikroplastikler yalnızca okyanus yüzeyinde değil, aynı zamanda orta ve derin su katmanlarında, hatta okyanus tabanında bile mevcut.
Mariana Çukuru’nda Metreküpte 13.500 Mikroplastik Parça
Araştırmanın en çarpıcı kısmı, Pasifik Okyanusu’ndaki Mariana Çukuru’nda, yaklaşık 6700 metre derinlikte yapılan ölçümde metreküp başına 13.500 mikroplastik parçacığın tespit edilmesiydi. Bu, mikroplastiklerin sadece geniş alanlara değil, dikey derinliklere de yayıldığının somut bir göstergesi oldu.
Mikroplastikler Nedir ve Nasıl Bu Kadar Derine Ulaşabiliyor?
Mikroplastikler, genellikle 5 milimetreden küçük plastik parçacıklardır ve daha büyük plastik atıkların parçalanmasıyla oluşur. Japonya Deniz-Yer Bilimleri ve Teknolojisi Ajansı’ndan Shiye Zhao, mikroplastiklerin küçük boyutları nedeniyle su sütununda daha uzun süre asılı kaldığını ve daha eşit dağıldığını belirtti. Bu özellikleri nedeniyle canlılar tarafından yutulma riskleri de oldukça yüksek.
Çevre Kirliliğinin Kalıcı Tehlikesi: Geri Dönüşsüz Mikroplastikler
Araştırmada, okyanustaki mikroplastiklerin büyük bölümünün geri alınamaz durumda olduğu ve bu nedenle kalıcı kirlilik oluşturduğu belirtildi. Özellikle büyük plastik parçalarının zamanla dibe çökerek yığınlar oluşturduğu, küçük mikroplastiklerin ise su kolonunda asılı kalarak ekosisteme doğrudan zarar verdiği ifade edildi.
Mikroplastikler Karbon Döngüsünü de Etkiliyor
Araştırmacılar, mikroplastiklerin sadece fiziksel kirliliğe yol açmakla kalmadığını; aynı zamanda okyanusların karbon döngüsüne de müdahil olduğunu tespit etti. Bu durum, plastik atıkların iklim değişikliği üzerindeki etkilerini daha da karmaşık hale getiriyor.
Mikroplastikler İnsan Sağlığını da Tehdit Ediyor
Son yıllarda yapılan çalışmalar, mikroplastiklerin sadece doğada değil, insan vücudunda da tespit edildiğini gösteriyor. Zhejiang Tarım ve Ormancılık Üniversitesi’nin yürüttüğü bir araştırmaya göre, mikroplastik parçalar rahim ağzı kanseri, lezyonlar ve çeşitli hastalıklarla bağlantılı olabilir. Bu parçacıkların akciğerlerde, kalpte ve kan dolaşımında bulunması, plastiklerin sadece çevresel değil, aynı zamanda büyüyen bir sağlık tehdidi olduğunu gösteriyor.
Bilim İnsanları Uyarıyor: Kirlilik İki Katına Çıkabilir
Araştırmacılar, mevcut kirlilik seviyelerinin 2040 yılına kadar iki katına çıkabileceğini öngörüyor. Mikroplastiklerin su, hava ve toprak gibi tüm çevresel bileşenlerde bulunması, bu parçacıkların küresel düzeyde sistematik bir tehlike haline geldiğini ortaya koyuyor. Bilim dünyası, bu krize karşı daha sıkı politikalar, geri dönüşüm sistemleri ve kirliliği izleyen teknolojik altyapılar geliştirilmesi gerektiği konusunda hemfikir.
