Uzakdoğu kökenli istilacı bir böcek türü olan Anoplophora chinensis, İstanbul’un her ilçesine yayılmış durumda. Turunçgil teke böceği olarak da bilinen bu tür, ağaçların köklerinde ve gövdelerinde açtığı deliklerle bitkilerin ölümüne yol açıyor. İlk kez 2014 yılında Şile’de görülen zararlı tür, artık Marmara, Karadeniz ve Akdeniz Bölgeleri’nde hızla yayılıyor.
Türkiye’ye Süs Bitkileriyle Girdi, Fındık Bahçelerine Kadar Ulaştı
Hacettepe Üniversitesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Osman Sert’e göre, bu zararlı tür Türkiye’nin doğal faunasına ait değil. Japonya, Çin, Kuzey ve Güney Kore’ye özgü olan Anoplophora chinensis, süs bitkileri ithalatı yoluyla ülkemize taşındı. Sert, “Gümrük yoluyla gelen süs bitkileri aracılığıyla yayıldı. Karantinaya tabi bir tür olmasına rağmen önlenemedi” ifadelerini kullandı.
Avrupa’da Kökü Kazındı, Türkiye’de İlerleyişi Durmuyor
Sert’in verdiği bilgilere göre, Avrupa’da bazı ülkeler istilayı durdurmayı başardı. İsviçre, Danimarka, Almanya ve Hollanda gibi ülkelerde böcek tamamen eradike edilirken, Fransa’da mücadele hâlâ sürüyor. Türkiye’de ise durum tam tersi: Tür artık fındık, kiraz, armut, çınar ve sedir ağaçları dahil pek çok bitkide görülüyor.
İstanbul’un Her İlçesine Yayıldı: En Yoğun Bölgeler Açıklandı
İBB Park Bahçe ve Yeşil Alanlar Dairesi’ne bağlı Bitki Sağlığı Şefi Hale Günkut, turunçgil teke böceğinin artık İstanbul’un tüm ilçelerinde görüldüğünü belirtiyor. En yoğun görüldüğü ilçeler arasında Fatih, Beşiktaş, Sarıyer, Esenyurt, Pendik, Şile ve Sultangazi yer alıyor. Avrupa Yakası’nda özellikle tarihi ve yeşil alanlarıyla bilinen bölgelerde artış dikkat çekiyor.
Ağaçlarda Galeriler Açıyor, Larvaları İçten İçten Öldürüyor
Prof. Dr. Sert, zararlı böceğin ağaçların odun kısmına larva bırakarak ağacı içten çürüttüğünü söylüyor. “Larvalar galeriler açıyor, besin akışını kesiyor ve ağaçlar önce zayıflayıp sonra ölüyor. Mücadele edilmezse bir ağacın ölüm süreci aylarla sınırlı” dedi.
Tarım Bakanlığı Kırmızı Bülten Yayınladı, Belediye Kimyasalla Müdahale Ediyor
Tarım ve Orman Bakanlığı, nisan ayında turunçgil teke böceği için kırmızı bülten niteliğinde “aranıyor” afişleri hazırladı. İstanbul Büyükşehir Belediyesi ise 2015’ten bu yana üç aşamalı kimyasal mücadele uyguluyor:
- Mayıs-Haziran: Taç ilaçlaması
- Ağustos: Gövde ilaçlaması
- Sonbahar: Enjeksiyon yöntemiyle gövdeye doğrudan kimyasal verilmesi
Bilim İnsanlarından Uyarı: Feromon Tuzakları Devreye Girmeli
Prof. Dr. Sert, kimyasal mücadeleye alternatif olarak feromon tuzaklarının kullanılmasını öneriyor. Bu sistemde dişi böceğin salgıladığı koku taklit edilerek erkek bireyler tuzaklara çekiliyor. Böylece çiftleşme döngüsü bozuluyor ve popülasyon baskılanabiliyor.
Kaynak: Oksijen
