Hatay’ın Hassa ilçesinde, Limak Holding tarafından yapılması planlanan boksit madeni genişletme projesi, çevresel etkileri ve doğaya vereceği zararla gündemde. Şirketin sunduğu Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) raporu, bölgede en az 4 bin 273 ağacın kesileceğini ortaya koyuyor. Proje, yalnızca orman varlığı açısından değil, aynı zamanda endemik bitki türleri ve hayvan çeşitliliği açısından da ciddi tehditler barındırıyor.
Dev Proje: 115 Futbol Sahası Büyüklüğünde Alan
Limak Holding, mevcut durumda 20.69 hektar olan boksit maden sahasını, 81.76 hektara çıkarmak istiyor. Bu genişleme, yaklaşık 115 futbol sahası büyüklüğünde bir alan anlamına geliyor. Projenin gerçekleştirileceği araziler ise Hassa’da yer alan ormanlık alanlardan oluşuyor. Şirketin bu hamlesi, orman tahribatı, iklim krizi ve biyolojik çeşitliliğin yok edilmesi tartışmalarını yeniden gündeme taşıdı.
4 Bin Ağaç Kesilecek, Sayılmayan Binlerce Fidan Var
Şirketin sunduğu rapora göre, 16.791 hektarlık bölümde ağaç kesimi yapılacak. Bu da en az 4 bin 273 ağacın doğrudan yok edilmesi anlamına geliyor. Ancak bu sayı, yalnızca çapı 8 santimetreden büyük olan ağaçları kapsıyor. Bu da gerçekte çok daha fazla fidan ve genç ağacın yok edileceğini gösteriyor. Uzmanlar, bu uygulamanın gerçek tahribatı gizlediğini savunuyor.
Proje Yalnızca Ağaçları Değil, Tüm Ekosistemi Tehdit Ediyor
Proje sahasında yapılan arazi çalışmaları ve literatür taramalarına göre, bölgede 40 farklı familyaya ait 135 bitki türü bulunuyor. Bu türler arasında gök müşkürüm, amanos geveni ve boncuk şalba gibi endemik türler de yer alıyor. Endemik türlerin yok olması, sadece Hatay değil, tüm Türkiye için geri döndürülemez bir ekolojik kayıp anlamına geliyor.
Zengin Hayvan Varlığı da Risk Altında
Proje alanında yapılan ekolojik taramalar, bölgede 6 kurbağa, 29 sürüngen, 88 kuş ve 45 memeli türünün yaşadığını ortaya koydu. Bu türler arasında öncelikli korunması gereken canlılar da bulunuyor. Özellikle bir sürüngen, üç kuş ve iki memeli türü, kritik tehdit altındaki türler arasında gösteriliyor. Bu durum, projenin yalnızca bitkileri değil, hayvan habitatlarını da yok edeceğini gözler önüne seriyor.
Tartışmalı Torba Yasa ve Zeytinlik Alarmı
Bu gelişmeler, TBMM gündemindeki torba kanun teklifini yeniden tartışmaya açtı. Özellikle zeytinlik alanların madenciliğe açılması yönündeki 11. madde, Maden Kanunu’na geçici bir madde olarak eklenmek isteniyor. Buna göre, elektrik üretimi gerekçesiyle zeytinliklerin başka alanlara taşınması mümkün kılınacak. Ancak uzmanlar, zeytin ağaçlarının taşınmasının bilimsel olarak mümkün olmadığını ve bu düzenlemenin zeytinlikleri fiilen yok edeceğini ifade ediyor.
Projeye Son Kararı Bakanlık Verecek
Projeyle ilgili son kararı Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı verecek. Bakanlık bünyesindeki İnceleme Değerlendirme Komisyonu (İDK), 13 Ağustos’ta bir araya gelerek projeye nihai onayı verip vermeyeceğini kararlaştıracak. Ancak kamuoyundan ve çevre örgütlerinden gelen yoğun tepkiler nedeniyle, bu toplantının önemli bir dönüm noktası olması bekleniyor.
Limak’ın Kamu İhaleleri ve Vergi Tartışmaları
Limak Holding, yalnızca doğa tartışmalarıyla değil, aldığı kamu ihaleleriyle de sık sık gündeme geliyor. Türkiye’de bugüne kadar toplam 104,5 milyar TL değerinde ihale düzenlenmişken, bu tutarın 11 milyar 60 milyon TL’lik kısmı Limak İnşaat’a verildi. Şirketin 2019, 2020 ve 2023 yıllarında vergi ödemediği belirtiliyor. Ayrıca Limak, Engineering News-Record’un (ENR) hazırladığı listede, dünyanın en büyük uluslararası müteahhitleri arasında 48. sırada yer alıyor.
Doğa İçin Yeni Bir Direniş mi Başlıyor?
Hatay’da yaşanan bu gelişme, Kazdağları, Akbelen ve İkizdere gibi daha önce doğa savunucularının büyük tepkisine yol açan projeleri yeniden gündeme getirdi. Çevreciler, sivil toplum kuruluşları ve yerel halk, orman alanlarının maden sahalarına dönüştürülmesine karşı yeni bir direniş hattı kurmaya hazırlanıyor. Özellikle endemik türlerin tehlikede olması, bu projeyi yalnızca yerel değil, ulusal bir mesele haline getiriyor.
