Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve UNICEF tarafından yayınlanan son rapora göre, 2024 yılında Avrupa ve Orta Asya’da 120.000’den fazla kızamık vakası görüldü. Bu rakam, 2023’teki vaka sayısının iki katına ulaşarak son 25 yılın en yüksek seviyesine çıktı.
Kızamık Salgını Neden Artıyor?
DSÖ ve UNICEF verilerine göre:
- Kızamık vakaları 1997’de 216.000 vaka ile zirveye ulaşmıştı.
- 2016 yılında 4.440 vakaya kadar düşerek en düşük seviyeye inmişti.
- Ancak 2023 ve 2024’te COVID-19 pandemisi nedeniyle azalan aşılama oranları vakaların yeniden yükselmesine neden oldu.
Kızamık, hava yoluyla bulaşan en tehlikeli ve bulaşıcı hastalıklardan biri olarak biliniyor. İki doz kızamık aşısının hastalığı önlemede %97 oranında etkili olduğu belirtiliyor.
En Fazla Kızamık Vakası Görülen Ülkeler
En fazla vaka bildiren ülkeler şunlar oldu:
- Romanya – 30.000’den fazla vaka
- Kazakistan – 28.147 vaka
Bununla birlikte, Bosna Hersek ve Karadağ gibi ülkelerde çocukların aşılanma oranlarının son beş yıldır oldukça düşük olduğu vurgulandı.
- Bosna Hersek’te çocukların sadece %70’i aşılandı.
- Karadağ’da ise bu oran %50’nin altına düştü.
DSÖ: “Kızamık Geri Döndü!”
DSÖ Avrupa Direktörü Dr. Hans Kluge, aşılamanın sağlık güvenliği için kritik öneme sahip olduğunu belirterek şu açıklamayı yaptı:
“Kızamık geri döndü ve bu bir uyanma çağrısıdır. Yüksek aşılama oranları olmadan sağlık güvenliği sağlanamaz.”
Kızamık Neden Bu Kadar Tehlikeli?
Kızamık, solunum yoluyla bulaşan bir virüs olup, ateş, öksürük, burun akıntısı ve döküntü gibi belirtilere yol açar. Ancak hastalık ağır seyredebilir ve ciddi komplikasyonlara neden olabilir:
- Zatürre
- Ensefalit (beyin iltihabı)
- Dehidrasyon
- Körlük
Aşılama Oranları Neden Düştü?
Koronavirüs pandemisi sırasında kızamık aşısı yaptıran kişi sayısı düştü. 2023 ve 2024’te bu durumun etkileri görülmeye başlandı ve kızamık vakaları hızla arttı.
Southampton Üniversitesi’nden Dr. Michael Head, aşılama oranlarının kritik seviyede olduğunu belirterek şunları söyledi:
“Kızamık, hemen hemen tamamen aşıyla önlenebilir bir hastalıktır. Eğer dünya çapında aşılama oranları artırılırsa, bu hastalık tamamen yok edilebilir.”
Ancak kızamık COVID-19’dan bile daha bulaşıcıdır. Dr. Head, aşılama oranlarının hafif düşüşlerinde bile salgınların kaçınılmaz olduğunu vurguladı.
Ne Yapılmalı?
Bilim insanları, salgınları önlemek için nüfusun en az %95’inin aşılanması gerektiğini belirtiyor. Aşı karşıtlığı ve COVID-19 sonrası sağlık hizmetlerine erişimdeki aksaklıklar, kızamık salgınlarının yeniden yükselmesine neden oluyor.
DSÖ ve UNICEF, aşı kampanyalarının hızlandırılması ve halkın bilinçlendirilmesi gerektiğini belirtiyor.