Genel Sağlık Sigortası (GSS) prim borcu nedeniyle sağlık hizmetlerine erişemeyen milyonlarca vatandaş için yeni bir yasal düzenleme yolda.
Hükûmetin üzerinde çalıştığı torba yasa teklifi kapsamında, hem geçmiş dönem borçlarının silinmesi hem de devam eden borçların ertelenmesi planlanıyor.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) kaynaklarından edinilen bilgilere göre, bu düzenleme yaklaşık 10 milyondan fazla kişiyi doğrudan etkileyecek.
- 100 Milyar Liralık GSS Borcu Erteleniyor
- 1,5 Milyon Kişinin Borcu Tamamen Silinecek
- Yeni Düzenleme Kimleri Kapsayacak?
- GSS Sistemi Nasıl İşliyor?
- Daha Önce de Benzer Af Düzenlemeleri Yapılmıştı
- Sağlık Hizmetine Erişim Kolaylaşacak
- Ekonomik Etkisi ve Hazine’ye Yansıması
- Yeni Dönemde Neler Değişecek?
- Sonuç: Sosyal Devlet İlkesi Güçleniyor
100 Milyar Liralık GSS Borcu Erteleniyor
Sabah Gazetesi’nin haberine göre, yeni yasal düzenleme ile toplam 100 milyar TL’yi aşan GSS borçları ertelenecek.
Bu borçların büyük kısmını, gelir testine girmemiş veya asgari ücretin altında kazanç elde eden vatandaşlar oluşturuyor.
Hükûmet, borçların ertelenmesiyle birlikte vatandaşların yeniden sağlık güvencesinden yararlanmasını hedefliyor.
1,5 Milyon Kişinin Borcu Tamamen Silinecek
Yasanın yürürlüğe girmesiyle birlikte, 2015 yılına ait GSS prim borçları tamamen silinecek.
Buna göre, 1 milyon 491 bin kişinin toplam 3 milyar 128 milyon TL tutarındaki borcu ortadan kalkacak.
Bu tutarın 554 milyon TL’si ana para, geri kalan 2 milyar 574 milyon TL’si ise gecikme faizi ve cezalardan oluşuyor.
Silinecek borçların büyük kısmı, geçmişte gelir testi yaptırmadığı için otomatik olarak borçlandırılan vatandaşlara ait.
Yeni Düzenleme Kimleri Kapsayacak?
GSS affı, gelir seviyesi düşük, işsiz, kayıt dışı çalışan veya gelir testine hiç girmemiş vatandaşları kapsayacak.
Özellikle 2012 yılından bu yana sistemde aktif olan, ancak prim ödemelerini sürdüremeyen bireyler bu aftan yararlanabilecek.
Bununla birlikte, gelir seviyesi asgari ücretin üçte birinden düşük olanlar için prim borcu tamamen silinirken, orta gelir grubundakilerin borçları ertelenecek veya yeniden yapılandırılacak.
GSS Sistemi Nasıl İşliyor?
2012’de yürürlüğe giren Genel Sağlık Sigortası sistemi, Türkiye’de yaşayan herkesin gelirine göre prim ödemesini veya primlerinin devlet tarafından karşılanmasını zorunlu kılıyor.
Sistemin amacı, tüm vatandaşların eşit sağlık hizmetlerine erişimini sağlamak.
Ancak yıllar içinde gelir testi yaptırmayan veya prim ödeyemeyen milyonlarca kişi için borç birikimi oluştu.
SGK verilerine göre, GSS borcu bulunan kişi sayısı yaklaşık 10,3 milyon.
Daha Önce de Benzer Af Düzenlemeleri Yapılmıştı
Bu, GSS borçlarının ilk kez silinmesi olmayacak.
2018 ve 2020 yıllarında da benzer af ve yapılandırma yasaları çıkarılmış, milyonlarca vatandaşın gecikme zammı silinmişti.
Ancak gelir testine girmeyen vatandaşlar yeniden borçlu sayıldığı için sorun kalıcı biçimde çözülememişti.
Yeni düzenlemenin bu kez kalıcı bir çözüm getirmesi hedefleniyor.
Sağlık Hizmetine Erişim Kolaylaşacak
Düzenleme ile birlikte, GSS borcu nedeniyle devlet hastanelerinde muayene olamayan vatandaşlar yeniden sağlık güvencesinden yararlanabilecek.
Ayrıca yeni sistemde, borcu olanların sağlık hizmeti alması borçtan bağımsız hale getirilecek.
Yetkililer, “Artık vatandaş borcunu ödeyemedi diye hastaneye gidemeyecek duruma düşmeyecek” mesajını verdi.
Ekonomik Etkisi ve Hazine’ye Yansıması
3 milyar TL’lik borç silinmesi, bütçede kısa vadede gelir kaybı yaratsa da uzun vadede sisteme güveni artırması bekleniyor.
Ekonomistler, borç yükünün hafifletilmesinin hem vatandaşın harcama gücünü artıracağını, hem de kayıtlı ekonomiye katılımı teşvik edeceğini belirtiyor.
Yeni Dönemde Neler Değişecek?
Yasa teklifinin TBMM’ye önümüzdeki günlerde sunulması bekleniyor.
Düzenleme ile birlikte:
- GSS borçları belirli dönemlerde otomatik olarak güncellenecek,
- Gelir testi sistemi dijital ortama taşınacak,
- Düşük gelirli vatandaşlara otomatik muafiyet tanınacak.
Ayrıca yeni sistemde, borçların yeniden oluşmaması için SGK ve e-Devlet sistemleri arasında sürekli veri paylaşımı yapılacak.
Sonuç: Sosyal Devlet İlkesi Güçleniyor
GSS borç affı, hem milyonlarca vatandaşın sağlık sistemine dönüşünü sağlayacak, hem de sosyal devlet ilkesini pekiştirecek.
Uzmanlar, bu düzenlemenin özellikle düşük gelirli ve işsiz kesimler için büyük bir rahatlama getireceği görüşünde.
Torba yasa teklifinin Meclis’ten geçmesi durumunda uygulama 2026 başında yürürlüğe girecek.