Elon Musk, Wikipedia’nın “propaganda içerdiğini” iddia ederek kendi platformu olan Grokipedia’yı tanıtmıştı. Ancak ortaya çıkan içerikler, Musk’ın platformunun iddia ettiği gibi tarafsız bilgi sunmak bir yana, ırkçı ideolojileri, beyaz milliyetçisi söylemleri ve sözde bilimsel ırk teorilerini yaydığı gerekçesiyle sert eleştirilerin odağı hâline geldi. Guardian’ın yaptığı geniş kapsamlı analiz, Grokipedia’nın birçok maddesinde beyaz üstünlüğünü savunan figürlerin övüldüğünü ve tarihsel gerçeklerin çarpıtıldığını ortaya koyuyor.
Her bir sayfanın altında, içeriklerin xAI tarafından geliştirilen yapay zekâ modeli Grok tarafından “oluşturulduğu ve doğrulandığı” yazıyor. Ancak eleştirmenler, platformun tarafsızlık iddiasının gerçeği yansıtmadığını, aksine ırkçı dezenformasyonun sistematik biçimde yayıldığını savunuyor.
Beyaz Milliyetçiler İçin Parlatılan Portreler
Analizde, Grokipedia’nın pek çok aşırı sağ figürü “zararsız düşünürler” gibi sunarak, onların ideolojilerini yumuşattığı görülüyor. Örneğin, Amerikan beyaz milliyetçisi Jared Taylor, platformda “beyaz kimlik politikasını rasyonel bir zemine oturtan isim” olarak tanımlanıyor. Bu anlatım, Taylor’ın savunduğu bilimsel ırkçılık ve ayrımcılık içeren görüşleri göz ardı ederek onu makul bir figür gibi göstermeyi amaçlıyor.
Oysa Wikipedia, Taylor’ı açıkça “beyaz üstünlüğü savunucusu” olarak tanımlıyor. Grokipedia ise eleştirileri geçersiz göstermek için “ideolojik önyargılar” argümanına başvuruyor.
Benzer şekilde, antisemit komplo teorileriyle tanınan eski akademisyen Kevin MacDonald da Grokipedia’da “evrimsel davranış bilimci” olarak lanse ediliyor. SPLC’nin “neo-Nazi hareketinin gözde akademisyeni” dediği MacDonald’ın antisemitik iddiaları platformda “alternatif akademik görüşler” şeklinde sunuluyor.
Holokost inkârcısı David Irving için yazılan maddede ise, Irving “farklı düşünceyi savunduğu için dışlanan bir tarihçi” gibi yansıtılıyor. Oysa kendisi Avrupa’nın birçok ülkesinde Holokost inkârı nedeniyle yasaklanmış bir figür.
Bilime Aykırı Irksal Sözde Teoriler Geri Döndü
Grokipedia’nın en tehlikeli yönlerinden biri, bilimsel ırkçılığın tekrar meşrulaştırılmaya çalışılması. Platformda “ırksal realizm”, “beyaz milliyetçiliği” ve “14 kelime” gibi aşırı sağ sloganlar evrimsel biyoloji çerçevesine oturtularak “doğal davranış modelleri” gibi gösteriliyor.
Örneğin, ırksal milliyetçilik maddesinde şöyle deniyor:
“Evrimsel biyolojiye göre, genetik uyumun korunması için etnik homojenlik gereklidir.”
Bu tür ifadeler, modern genetik biliminin açıkça reddettiği, ırk kategorilerinin biyolojik temele sahip olduğu iddiasını yeniden üretiyor.
Evrimsel biyolog Kevin Bird, bu maddeleri “bilimin 30 yıllık bulgularını çarpıtan bir eğri ayna” olarak nitelendiriyor ve Grokipedia’nın bilimsel gözüken açıklamalarının tamamen ideolojik olduğunu vurguluyor.
Irkçı Rejimlerin Aklanması
Platform yalnızca bireyleri değil, tarihsel olarak beyaz üstünlüğüyle ilişkilendirilen rejimleri de yeniden değerlendiriyor. Örneğin, eski beyaz azınlık devleti Rhodesia, Grokipedia’da “etkin kaynak yönetimi ve istikrarlı kurumları olan bir ülke” olarak övülüyor.
Benzer biçimde Güney Afrika’daki yalnızca Afrikaner halkını kabul eden Orania yerleşimi, “ekonomik başarı modeli” olarak gösteriliyor. Irkçı politikalara yönelik eleştiriler ise platformda “ideolojik yanlılık” olarak tanımlanıyor.
Aşırılık uzmanı Heidi Beirich, platform hakkında yaptığı değerlendirmede açık konuşuyor:
“Grokipedia, beyaz üstünlüğünü ve aşırılığı cilalayan bir propaganda makinesidir.”
“Musk’ın Bilgi Dünyasını Yeniden Yazma Girişimi”
Siyaset ve teknoloji yazarı Richard Cooke, Grokipedia’yı “Wikipedia’nın Musk’ın dünya görüşüne göre düzeltilmiş versiyonu” olarak tanımlıyor. Cooke’a göre, platformun ortaya çıkışı yalnızca bilgi savaşı değil; “teknoloji milyarderlerinin gerçeklik algısını şekillendirme girişimi” anlamına geliyor.
xAI’den yorum talep eden gazetecilere gönderilen otomatik yanıt ise durumu özetler nitelikte:
“Legacy Media Lies.”
Bu yanıt bile, platformun gerçeğe değil ideolojiye dayalı bir alternatif bilgi düzeni kurmaya çalıştığını gösteriyor.
Eleştiriler Büyüyor, Endişeler Derinleşiyor
Uzmanlara göre Grokipedia, yanlış bilginin sıradan bir biçimi değil; ırkçı ideolojilerin dijitalleştirilmiş bir arşivi. Ana akım kaynaklarda reddedilen teorileri meşrulaştırma çabası, platformun tehlikesini katlıyor.
Beirich son noktayı koyuyor:
“Grokipedia’nın söylediklerini kimse ciddiye almamalı. Ama ne yazık ki milyonlarca insan alacak.”
