Çin merkezli yapay zeka asistanı DeepSeek, İtalya, Tayvan, Avustralya ve Güney Kore’de yasaklandı. ABD Kongresi’nde de benzer bir yasak için çalışmalar sürüyor. Bu kararların temelinde veri gizliliği, güvenlik endişeleri ve şirketin kişisel veri yönetimine dair verdiği yetersiz yanıtlar yer alıyor.
DeepSeek’in uygulama mağazalarından kaldırılması ve kamu cihazlarında yasaklanması, Çin’in yapay zeka alanındaki yükselişine karşı bir tepki mi, yoksa gerçek bir güvenlik tehdidi mi? İşte detaylar…
DeepSeek’e Neden Erişim Engeli Getirildi?
İtalya, 29 Ocak’ta DeepSeek’i yasakladı ve gerekçe olarak kişisel verilerin nasıl toplandığı ve saklandığı konusunda şirketin verdiği bilgilerin yetersiz olmasını gösterdi.
İtalyan yetkililer, şu soruların yanıtını talep etti:
- Hangi kişisel veriler toplanıyor?
- Bu veriler hangi kaynaklardan ve hangi amaçlarla alınıyor?
- Yasal dayanağı ne?
- Çin’de mi saklanıyor?
Ancak DeepSeek, bu sorulara yeterli yanıt veremediği için erişim engeliyle karşılaştı.
Bu yasaktan kısa süre sonra Tayvan, Avustralya ve Güney Kore de kamu cihazlarında DeepSeek’in kullanılmasını yasakladı. ABD Kongresi’nde de benzer bir yasak için başvurular yapılmış durumda. Eğer yasa geçerse, ABD’de kamu kurumlarının DeepSeek’i tüm sistemlerinden kaldırması için 60 gün süre tanınacak.
DeepSeek Hangi Verileri Topluyor?
DeepSeek’in gizlilik politikası, uygulamanın kullanıcılardan geniş çapta veri topladığını ve bunları Çin’de “güvenli sunucularda” sakladığını belirtiyor.
Toplanan veriler arasında:
- E-posta adresi, telefon numarası ve doğum tarihi
- Kullanıcıların sohbet geçmişleri, metin ve ses kayıtları
- Cihaz bilgileri (model, işletim sistemi, IP adresi)
DeepSeek, bu bilgileri “hizmetin güvenliğini artırmak ve kendisini geliştirmek” amacıyla topladığını söylüyor. Ancak bu verileri hizmet sağlayıcılar, reklam ortakları ve kendi şirket grubu ile paylaştığını da açıkça belirtiyor.
Özellikle “kullanıcıların hizmet dışındaki eylemleriyle eşleştirme yapmak” için kullanılabileceği ifadesi, gizlilik uzmanları tarafından büyük bir endişe kaynağı olarak görülüyor.
DeepSeek’in Arkasındaki Güçlü İsim: Liang Wenfeng
DeepSeek’in geliştiricisi, Çinli yapay zeka dehası Liang Wenfeng. Huawei ve ByteDance gibi büyük Çinli teknoloji şirketlerinde deneyimi olan Wenfeng, DeepSeek’i ChatGPT’ye rakip olarak konumlandırıyor.
DeepSeek, yayınlandığı ilk 18 gün içinde 16 milyon indirmeye ulaşarak ChatGPT’nin aynı dönemdeki 9 milyon indirme sayısını ikiye katladı.
Ancak bu hızlı yükseliş, ABD ve diğer Batılı ülkeler için büyük bir tehdit olarak algılanıyor. DeepSeek’in Çin devletiyle bağlantılı olabileceği ve kullanıcı verilerini istihbarat amaçlı kullanabileceği iddiaları gündeme geliyor.
Trump ve ABD Yetkilileri Ne Diyor?
Donald Trump, DeepSeek’in ABD’li şirketler için “teknoloji yarışında bir uyarı” olduğunu belirtti. Ancak, ulusal güvenliğe doğrudan bir tehdit oluşturduğunu söylemekten kaçındı.
Öte yandan, Avustralya hükümeti ve diğer Batılı yetkililer, veri güvenliği ve gizlilik yönetimi konularında çok sayıda cevapsız soru bulunduğunu vurguluyor.
DeepSeek Gerçekten Güvenli Mi?
DeepSeek’in veri toplama politikaları, ChatGPT ve Google Gemini gibi rakiplerine oldukça benziyor. Ancak en büyük fark, verilerin Çin’de saklanması ve ne kadar süreyle tutulduğuna dair net bir açıklama yapılmaması.
Oxford Information Labs CEO’su Emily Taylor, şunları söylüyor:
“Web veya uygulama üzerinden erişilebilen herhangi bir yapay zeka modeli, kendisine sorulan ya da istenen verileri yapımcıları için kullanılabilir hale getirir. Bu yüzden gizli veya ulusal güvenlikle ilgili çalışan herkesin dikkatli olması gerekir.”
Salford Üniversitesi’nden Dr. Richard Whittle ise, “DeepSeek’in veri güvenliği konusunda ciddi riskler taşıdığını ancak benzer endişelerin ABD yapay zeka modelleri için de geçerli olduğunu” belirtiyor.
İngiltere veri düzenleyicisi ICO (Information Commissioner’s Office) de, “kullanıcıların verilerinin AI modellerini eğitmek için kullanıldığının farkında olması gerektiğini” vurguluyor.
DeepSeek Yasaklanmaya Devam Edecek Mi?
Şu anda DeepSeek, İngiltere ve ABD’de hâlâ indirilebilir durumda. Ancak ABD Kongresi’ndeki yasa tasarısının geçmesi halinde, kamu kurumlarında kullanımı yasaklanabilir.
Bu durum, DeepSeek’in Batı pazarında büyük engellerle karşılaşabileceği anlamına geliyor.
DeepSeek Güvenli Mi, Değil Mi?
- DeepSeek, büyük miktarda veri topluyor ve bunları Çin’de saklıyor.
- Bu verilerin tam olarak nasıl kullanıldığına dair belirsizlikler var.
- Çin hükümetiyle doğrudan bir bağlantısı kanıtlanmış değil, ancak birçok ülke güvenlik riski olarak görüyor.
- Rakipleri (ChatGPT, Gemini vb.) de veri topluyor ancak bunların kullanımı ve saklanma süreçleri daha şeffaf görünüyor.
DeepSeek’in gerçekten bir güvenlik tehdidi olup olmadığı konusunda net bir kanıt yok, ancak küresel yasaklar, ülkelerin ihtiyatlı davrandığını gösteriyor.
Kullanıcıların hassas bilgilerini paylaşırken dikkatli olmaları ve gizlilik politikalarını iyice incelemeleri öneriliyor.
