Plastik kirliliği, sadece denizlerde değil, sahillerde de giderek büyüyen bir sorun haline geliyor. Kıyılardaki plastik atıklar hem okyanuslara hem de besin zincirine girerek çevreye ve insan sağlığına büyük zarar veriyor. Bilim insanları, plastiklerin sahillerde tespit edilmesini kolaylaştırmak için yeni bir yönteme imza attı: Uzaydan plastik atık tespiti.
Plastik Kirliliğinin Etkileri
Okyanus ve denizlerdeki plastik kirliliği, sualtı ekosistemlerinde yaşayan canlıların hayatını riske atarken, kıyılardaki atıklar da benzer tehditler oluşturuyor. Sahilde biriken plastikler, hayvanların vücutlarına dolanarak yaralanmalarına neden olabiliyor. Ayrıca dalgalarla suya taşınan plastikler, mikro veya nano parçalara ayrılarak balıklar tarafından tüketiliyor ve böylece besin zincirine girerek insanlara kadar ulaşabiliyor.
Plastiklerin Tespiti İçin Yeni Bir Yöntem: BPDI
Plastikleri kıyılarda tespit etmek sudakilere göre daha zor bir işlem. Uydular, okyanuslardaki plastikleri ayırt edebilirken, sahillerde kum ve bitki örtüsü gibi unsurlar plastikleri görünmez hale getirebiliyor. Marine Pollution Bulletin adlı hakemli dergide yayımlanan yeni çalışmaya göre, Avustralya’daki RMIT Üniversitesi’nden araştırmacılar, plastiklerin sahillerde tespit edilmesini kolaylaştırmak için Sahil Plastik Atık İndeksi (Beached Plastic Debris Index – BPDI) adında bir indeks geliştirdi. BPDI, plastiklerden yansıyan ışık örüntülerini ayırt ederek uyduların sahil görüntülerinde plastikleri daha net bir şekilde tespit etmesini sağlıyor.
WorldView-3 Uydusu ile İlk Testler
BPDI indeksini test etmek için araştırmacılar, yeryüzünden 617 kilometre yükseklikteki WorldView-3 uydusunu kullandı. Sahildeki farklı türden 14 plastik parça, 2 metrekarelik bir alana yerleştirilerek uydudan görüntüler alındı. BPDI, bu görüntüler üzerinde uygulandı ve diğer indekslerle karşılaştırıldığında plastikleri saptamada daha üstün bir performans sergiledi.
Çalışmanın başyazarı Dr. Mariela Soto-Berelov, BPDI’nin sahil ortamlarındaki plastikleri uzaydan tespit eden ilk araç olduğunu belirtti. Soto-Berelov, uydu görüntülerinin geniş ve uzak bölgeleri düzenli aralıklarla tarayabilmesinin bu yöntemin en büyük avantajlarından biri olduğunu vurguladı.
Zorluklar ve Gelecek Çalışmalar
Araştırmacılar, BPDI indeksinin plastik su şişeleri ve poşetler gibi yarı saydam polimerleri tespit etmekte zorlandığını da belirtiyor. Ancak ekip, bu zorluklara rağmen yöntemin sahada uygulanabilirliğini artırmak için çalışmalarını sürdürüyor ve indeksi gerçek sahil ortamlarında test etmeyi planlıyor.
Sonuç: Plastik Kirliliği ile Mücadelede Yeni Bir Adım
Kıyılardaki plastiklerin uzaydan tespit edilmesi, bu kirlilikle mücadelede önemli bir araç olarak öne çıkıyor. Bu yöntem sayesinde, daha geniş alanlarda plastiklerin belirlenmesi ve temizlenmesi daha hızlı ve etkili bir şekilde gerçekleştirilebilecek. Geliştirilen BPDI indeksi, dünya genelinde çevre örgütleri ve temizlik ekiplerine büyük bir destek sunarak sahil temizliğini uzaydan kontrol edebilme fırsatı sağlıyor.