Avrupa Uzay Ajansı (ESA), uzay kaşiflerinin Mars gibi derin uzay görevlerinde hayatta kalmasını sağlayabilecek çığır açan bir teknolojiyi duyurdu. Gelecekte Ay ve Mars’ta uzun süreli görevler gerçekleştirecek astronotlar, artık sadece “hava” ve kendi idrarlarından üretilen protein tozuyla beslenebilecek. Finlandiyalı girişim Solar Foods tarafından geliştirilen ve Solein adı verilen bu besleyici tozun üretim potansiyeli, Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (UUİ) başlatılacak yeni bir pilot programda test edilecek.
Solein Üretiminde İdrardaki Üre Kullanılıyor
Solein adı verilen protein tozunun üretimi için yalnızca mikrop, hava ve elektrik gerekiyor. Bu yenilikçi gıda, protein sentezi için azot kaynağı olarak kullanılan, insan idrarında doğal olarak bulunan üreye dayanıyor. Solar Foods, tozun adeta “havadan” üretilebileceğini iddia ediyor.
ESA, bu yeni uzay gıdası türünün üretimini test etmek amacıyla bir projeyi finanse etti. Bu proje, gaz fermantasyon teknolojisinin temellerini ilk kez uzay ortamında kullanacak. Bu gelişme, astronotların gelecekteki beslenme düzenleri üzerinde büyük etkiler yaratma potansiyeli taşıyor. Sürdürülebilir ve kapalı döngü bir besin kaynağı oluşturma hedefi, uzun süreli uzay görevlerinin otonomisi için hayli kritik bir öneme sahiptir.
Yerçekimsiz Ortamda Üretim Zorlukları Test Edilecek
Solar Foods Uzay ve Savunma Kıdemli Başkan Yardımcısı Arttu Luukanen, yerçekimsiz ortamda üretim yapmanın getirdiği zorluklara dikkat çekti. Luukanen, “Yerçekimsiz ortamda gazların ve sıvıların davranışı, kaldırma kuvveti eksikliği nedeniyle büyük ölçüde farklıdır. Bu durum, Solein mikropları için besin ve gazların taşınmasını ciddi şekilde etkileyebilir,” açıklamasını yaptı.
Bu nedenle, HOBI-WAN (Besin Kaynağı Olarak Ağırlıksız Ortamda Hidrojen Oksitleyen Bakteriler) projesinin ilk aşaması, teknolojiyi yerde geliştirmeye odaklandı. Ardından, yerçekimsiz ortamda üretim kapasitelerinin test edilmesine geçilecek. Luukanen, operasyonel kapasiteye ulaşmak için çalıştıklarını ve vizyonlarının, 2035’e kadar Solein’in uzay araştırmacılarının temel proteini haline gelmesi olduğunu belirtti.
Mars Görevlerinin Anahtarı: Otonomi ve Dayanıklılık
ESA’nın baş keşif bilimcisi Angelique Van Ombergen, projenin insanlı uzay uçuşlarının geleceği için taşıdığı önemi vurguladı. Van Ombergen, “Bu proje, insanlı uzay uçuşlarının otonomisini, dayanıklılığını ve ayrıca astronotlarımızın refahını iyileştirmemizi sağlayacak önemli bir kaynak geliştirmeyi amaçlıyor,” dedi.
İnsanların Ay’da uzun süreli görevler gerçekleştirebilmesi, hatta bir gün Mars’a gidebilmesi için sınırlı kaynaklarla hayatta kalabilmek adına yenilikçi ve sürdürülebilir çözümler geliştirmek zorunlu hale geldi. ESA, bu proje sayesinde uzay araştırmalarının geleceği için son derece önemli bir kabiliyet geliştirdiğini ifade etti.
Solein, uzun mesafeli uzay yolculuklarında yiyecek stoğu taşıma lojistiği sorununu büyük ölçüde çözebilir. Geri dönüştürülmüş atıklardan besin üretme yeteneği, mürettebatın gezegenler arası yolculuklarda kendi erzakını sağlamasına izin verecek. Bu çözüm, gelecekteki uzay yaşamı ve kolonizasyon çabalarının temel direklerinden biri olma potansiyelini taşıyor.
